Wyjeżdżasz do pracy do Norwegii. Mieszkasz tam, zarabiasz i płacisz podatki. A co z Twoją emeryturą? Czy emerytura w Norwegii dotyczy również Ciebie jako polskiego obywatela? Ile mogą wynieść świadczenia? Jakie warunki musisz spełnić, aby ubiegać się o emeryturę w Norwegii? Rozwiewamy wątpliwości dotyczące norweskich emerytur dla Polaków.
Norweski system emerytalny
Decyzja o pracy w Norwegii może mieć istotny wpływ nie tylko na Twoją aktualną sytuację, ale będzie także rzutować na całą Twoją przyszłość, w tym także świadczenia emerytalne, ich wysokość i miejsce ich poboru. W zależności od tego, jak długo będziesz tu pracować, czy zdecydujesz się tu zamieszkać na stałe, czy wrócisz do Polski oraz wielu innych czynników, norweska emerytura może być dla Ciebie istotnym wsparciem finansowym. Dlatego zanim zdecydujesz się pracę w Norwegii, sprawdź, jak funkcjonuje tutejszy system emerytalny. Dowiedz się, jakie składki warto odkładać i jak zwiększyć swoją przyszłą emeryturę.
System ubezpieczeń społecznych w Norwegii składa się z trzech filarów.
I filar
Podstawowe świadczenie czyli emerytura z Folketrygden. To norweski odpowiednik polskiego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jest w całości wypłacana przez NAV po osiągnięciu wieku emerytalnego.
II filar
Ten filar określa się jako Obligatorisk Tjenestepensjon i jest to emerytura od pracodawcy czyli z funduszu OTP. Jest ona odkładana z dochodów przeznaczonych na dany fundusz. Minimalna kwota, jaka może być pobierana, wynosi 2% wynagrodzenia brutto. Pracodawca ma obowiązek stworzenia takiego funduszu dla wszystkich pracowników, którzy zarabiają powyżej tzw. stawki G, czyli jeśli ich umowa trwa dłużej niż sześć miesięcy.
III filar
Twoje oszczędności emerytalne PPE, czyli składki, które odkładałeś całkowicie dobrowolne. To po prostu prywatne ubezpieczenie w ramach funduszu emerytalnego. Jeśli jesteś zainteresowany taką ofertą powinieneś wybrać interesujący Cię fundusz emerytalny i podpisać z nim umowę. Zgodnie z nią, będziesz odkładać określoną kwotę, a odłożone składki będziesz mógł wypłacić po ukończeniu 62 lat.
Kto ma prawo do emerytury w Norwegii?
Każda osoba, która ukończyła 67 lat i minimum 5 lat przepracowała w Norwegii może wnioskować o tutejszą emeryturę. Jest też możliwość ubiegania się o nią już po ukończeniu 62. roku życia, o ile opłacane składki były dostatecznie wysokie.
O dodatkową emeryturę AFP wnioskować może osoba, która przepracowała co najmniej 7 z 9 lat przed osiągnięciem 62. roku życia na umowie o pracę, która podlega pod układ zbiorowy pracy. Jeśli nie jesteś pewien czy to Cię dotyczy, najlepiej jest to zweryfikować bezpośrednio u pracodawcy.
Warto mieć jednak świadomość, że wszystkie te informacje aktualne dziś, mogą w przyszłości ulec zmianie. Prawo dotyczące świadczeń emerytalnych w Norwegii jest aktualizowane i obowiązujące teraz przepisy, za kilka lat mogą zostać zweryfikowane. Wystarczy tu przytoczyć zmianę zaledwie z 2020 roku, do którego wystarczyło przepracować w Norwegii zaledwie 3 lata, aby ubiegać się o tutejsze świadczenia emerytalne. 01.01.2021 weszły w życie nowe przepisy, mówiące o pracy co najmniej 5 lat, aby mieć prawo do emerytury. Ważne jest to, że nowy przepis dotyczy podań o emeryturę wysłanych od 01.01.2021. Czyli ci, którzy do tej pory przepracowali jedynie 3 lata, nie będą mieli prawa do emerytury w Norwegii.
Ile wynosi emerytura w Norwegii?
To, jaką kwotę emerytury będziesz otrzymywać wyliczane jest na podstawie bardzo wielu danych. Podobnie jak w Polsce, także w Norwegii jest to dość skomplikowane. Bez konkretnych informacji i liczb nie będziesz w stanie tego samodzielnie obliczyć. Warto mieć jednak świadomość, jakie czynniki mogą wpływać na wysokość Twojego świadczenia emerytalnego.
Norweską emeryturę wylicza się biorąc pod uwagę:
- liczba lat członkowskich w Folketrygden w Norwegii,
- okres składkowy – czyli przez ile lat płaciłeś składki ubezpieczeniowe,
- okres płatności składek w innych krajach niż Norwegia,
- pensjonsgivende inntekt, czyli wysokość dochodu, który stanowi podstawę emerytalną,
- sytuacja rodzinna,
- stan cywilny,
- inne zabezpieczenia emerytalne – np. posiadanie II i III filaru emerytalnego,
- rok urodzenia – w przypadku norweskiej emerytury zasady jej wyliczania są zależne od roku, w którym urodziła się osoba uprawniona do pobierania świadczeń.
