W Norwegii aż połowa wszystkich pracowników jest zrzeszona w związkach zawodowych. Należą do nich także migranci, choć jest ich w związkach znacznie mniej. To organizacje, które w Norwegii odgrywają dużo większe znaczenie niż w innych krajach. Mają za zadanie dbać nie tylko o prawa pracowników, ale także negocjować z pracodawcami jak najlepsze warunki pracy. Dzięki umowom zbiorowym zatrudnieni w Norwegii zyskują wiele dodatkowych przywilejów. Sprawdź, jak działają związki zawodowe w Norwegii i co możesz zyskać zapisując się do nich.
Czym są i jak działają związki zawodowe?
Związki zawodowe to zrzeszenia pracowników tej z samej dziedziny, zawodu lub branży, które mają za zadanie ochronę interesów swoich członków wobec pracodawców. Stanowią one reprezentację pracowników w kontaktach z pracodawcami i dają zatrudnionym głos w sprawach związanych z ich miejscem pracy. Tam, gdzie pracownicy zrzeszają się w związkach zawodowych, zyskują prawa i wiele korzyści, które zawarte są w tzw. układach zbiorowych pracy.
Związki zawodowe w Norwegii to demokratyczne organizacje, których przewodniczący wybierani są przez członków. Na poziomie krajowym, zrzeszone są w różnych związkach branżowych, które są odpowiedzialne m.in. za negocjacje i obronę praw swoich członków i są z kolei zrzeszone są w LO, czyli Landsorganisasjonen (Organizacji Krajowej).
LO jest największą konfederacją związków branżowych w Norwegii i zrzesza prawie milion członków. Wielu z nich aktywnie działa w organizacji, jest wybieranych przez swych kolegów i koleżanki na mężów zaufania i przedstawicieli związkowych w swoich zakładach pracy. Dzięki dostępowi do najlepszych w kraju adwokatów, specjalizujących się w prawie pracy, negocjują z organizacjami pracodawców w sprawie wynagrodzeń, warunków pracy, urlopów wypoczynkowych i innych postanowień. Niektóre z nich zostają później określone ustawowo. To niezwykle istotne, ponieważ oznacza realny wpływ na kształtowanie warunków pracy w Norwegii.
Jak zostać członkiem związku zawodowego w Norwegii?
Członkiem związku zawodowego w Norwegii można zostać niezależnie od narodowości i miejscowości, w której jest zarejestrowane miejsce pracy. Najczęstszym sposobem zapisania się do organizacji jest rekrutacja w miejscu pracy lub zaproszenie od męża zaufania, powoływanego w każdej firmie. Można to także zrobić wypełniając odpowiedni formularz na stronie wybranego związku zawodowego.
Każdy, kto chce zostać członkiem związku zawodowego, musi wnieść roczną składkę członkowską. Jej wysokość jest zależna od związku oraz kwoty wynagrodzenia. Zwykle wynosi 1-2 % wynagrodzenia lub stanowi wartość stałą.
Związki zawodowe nie zarabiają, ale działają dzięki składkom członkowskim, które przeznaczane są między innymi na:
- zasiłek strajkowy;
- stypendium dla członków, którzy chcą podjąć kształcenie podyplomowe i uzupełniające;
- kursy dla członków i mężów zaufania i wybranych przedstawicieli związkowych;
- wynagrodzenia dla pracowników zatrudnionych w związkach zawodowych i branżowych. Pomagają oni m.in. w sprawach cywilnych, sporach zbiorowych, przygotowują i wystosowują żądania i negocjują układy zbiorowe pracy. Działają także w terenie, aby zapewnić dobre warunki pracy i wynagrodzenia dla wszystkich, którzy pracują w Norwegii.
Dodatkowo związek może pobierać opłatę administracyjną. Jednocześnie warto pamiętać, że w rzeczywistości, choć członkostwo kosztuje, to korzyści znacznie przewyższają koszty. Część składki odpisuje się od podatku. Przede wszystkim jednak, członkostwo daje ubezpieczenia na lepszych warunkach oraz szereg innych zalet, także finansowych.
Co zyskują członkowie związków zawodowych?
Członkowie związków zawodowych w Norwegii mogą liczyć na szereg naprawdę znaczących korzyści dotyczących warunków i czasu pracy, wynagrodzenia, a także określonego wsparcia w razie potrzeby. Może się to okazać szczególnie istotne w przypadku słabej znajomości języka norweskiego i ograniczonego dostępu do informacji w języku ojczystym.
Do głównych korzyści, wynikających z członkostwa w związku należą:
- pomoc w rozwiązywaniu konfliktów z pracodawcą;
- wsparcie w języku ojczystym, w razie problemów w miejscu pracy;
- lepsze warunki pracy i wyższe wynagrodzenie;
- możliwość otrzymania pomocy w razie nagłego zdarzenia losowego (np. niezdolność do pracy w związku z wypadkiem);
- ochrona przed bezprawnym zwolnieniem z pracy;
- możliwość zawarcia dodatkowego pakietu ubezpieczenia;
- pomoc prawna;
- możliwość wybierania mężów zaufania oraz przedstawicieli związkowych, którzy reprezentują wspólne interesy oraz negocjują z zakładem pracy.
Polski związek zawodowy w Norwegii
W Norwegii, od 2014 roku istnieje Polski związek zawodowy w Norwegii czyli Solidaritet. Jak sami o sobie piszą „Solidaritet powstał z inicjatywy prezesa Artura Kubika oraz jego zastępcy Wojciecha Rysia, którzy inspirując się dokonaniami związku zawodowego NSZZ “Solidarność” a także znajomością i doświadczeniami norweskiego rynku racy, zaczęli udzielać wsparcie poszkodowanym pracownikom. Obecnie do Solidaritet mogą zapisywać się nie tylko obywatele Polski, ale każdy kto odczuwa dyskomfort w pracy spowodowany nieprzepisowym działaniem norweskich pracodawców. Poza doraźną pomocą poszczególnym członkom związku Solidaritet wygraliśmy ponad 30 spraw sądowych.”[1]
[1] https://solidaritetnorge.no/kim-jestesmy
